અમેરિકાના F-1 સ્ટુડન્ટ વિઝા મેળવવા મુશ્કેલ કેમ? રિજેક્શન રેટમાં ઉછાળો

US F-1 student visa: અમેરિકાના F-1 સ્ટુડન્ટ વિઝા મેળવવાનું વધુને વધુ મુશ્કેલ બનતું જાય છે અને તેનો રિજેક્શન રેટ રેકોર્ડ લેવલ પર પહોંચી ગયો છે. અમેરિકામાં ભણવા માટે દર વર્ષે આખી દુનિયામાંથી લાખો સ્ટુડન્ટ અરજી કરતા હોય છે, પરંતુ ગયા વર્ષે 2.50 લાખથી વધારે સ્ટુડન્ટની એફ-1 વિઝા અરજી રિજેક્ટ કરવામાં આવી હતી. વર્ષ 2023માં F-1 student visaનો રિફ્યુજલ રેટ વધીને 36 ટકા થઈ ગયો હતો.

એટલે કે દર 100માંથી 36 સ્ટુડન્ટની વિઝા અરજી રિજેક્ટ કરવામાં આવતી હતી. 2022માં જે રિજેક્શન રેટ હતો તેના કરતા 2023માં વધારે અરજીઓ રિજેક્ટ કરવામાં આવી હતી. બીજા કોઈ પણ વિઝાની સાથે તુલના કરવામાં આવે તો એફ-1 સ્ટુડન્ટ વિઝા રિજેક્શનનું પ્રમાણ લગભગ ડબલ છે. જ્યારે કોઈ વિઝા અરજી રિજેક્ટ કરવામાં આવે ત્યારે તેની આર્થિક અસર પણ પડતી હોય છે. ડાયરેકટ અસરનો પણ વિચાર કરવામાં આવે તો દર વર્ષે લગભગ સાત અબજ ડોલરનું નુકસાન થતું હોવાનો અંદાજ છે. અમેરિકામાં સરકાર દ્વારા એપ્રૂવ્ડ યુનિવર્સિટીમાં એડમિશન લીધા પછી સ્ટુડન્ટ એફ-1 વિઝાની અરજી કરતા હોય છે. તેથી જે સ્ટુડન્ટની અરજી રિજેક્ટ કરવામાં આવે છે, તેને જો અમેરિકામાં ભણવાની તક આપવામાં આવી હોત તો દરેક સ્ટુડન્ટ દીઠ ઈકોનોમીને 30,000 ડોલર મળ્યા હોત. ટ્યુશન અને બીજા ખર્ચનો વિચાર કરવામાં આવે તો આ વિદ્યાર્થીઓ દ્વારા અમેરિકાને ઓછામાં ઓછા 7.6 અબજ ડોલરની કમાણી થઈ શકી હોત. આવા સ્ટુડન્ટ અમેરિકામાં ચાર વર્ષ કાઢે તો તેઓ ઈકોનોમીને ઓછામાં ઓછા 30.6 અબજ ડોલરનું યોગદાન આપી શકે. પરંતુ અમેરિકા તેમની અરજીઓ રિજેક્ટ કરે છે તેથી યુએસને આટલા અબજ ડોલરનું નુકસાન ભોગવવું પડે છે તેમ કહી શકાય. અમેરિકામાં લગભગ 10 લાખથી વધારે વિદેશી સ્ટુડન્ટ અભ્યાસ કરી રહ્યા છે અને તેમણે વર્ષ 2022-23માં અમેરિકન ઈકોનોમીમાં લગભગ 40 અબજ ડોલરથી વધારે યોગદાન આપ્યું હોવાનો અંદાજ છે. તેનાથી અગાઉના વર્ષમાં આ સ્ટુડન્ટે જે યોગદાન આપ્યું તેના કરતા એક વર્ષમાં સાડા છ અબજ ડોલરનું યોગદાન વધી ગયું હતું. આ ઉપરાંત અમેરિકામાં આ સ્ટુડન્ટ્સના કારણે 3.68 લાખ જેટલી રોજગારી પણ પેદા થાય છે. પરંતુ યુએસ એફ-1 સ્ટુડન્ટ વિઝા રિજેક્ટ થઈ રહ્યા છે તે હકીકત છે. 2015થી 2023 વચ્ચે યુએસના સ્ટુડન્ટ વિઝા ઈશ્યૂ થવામાં 31 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. F-1 સ્ટુડન્ટ વિઝા રિજેક્ટ કેમ થાય છે?

અમેરિકાના એફ-1 સ્ટુડન્ટ વિઝાની અરજીઓ રિજેક્ટ થવા માટે ઘણા કારણો છે. એક તો ભારતીય સ્ટુડન્ટ દ્વારા બહુ મોટી સંખ્યામાં અરજીઓ કરવામાં આવે છે. ગયા વર્ષે અમેરિકાને વિદેશી સ્ટુડન્ટની કુલ અરજીઓ મળી તેમાં એકલા ભારતીયોનો હિસ્સો 29 ટકા હતો. તેના કારણે ચાઈનીઝ સ્ટુડન્ટ કરતા ભારતીયોની અરજીઓ રિજેક્ટ થવાની શક્યતા વધી જાય છે. આ ઉપરાંત ભારતીયોની અરજીઓ દર વર્ષે વધતી જાય છે. આ ઉપરાંત અમેરિકન ઈમિગ્રેશન અધિકારીઓ સ્ટુડન્ટ વિઝા ઈન્ટરવ્યૂ લેવામાં પણ બહુ સબ્જેક્ટિવ બની જાય છે. તેમાં ઘણી વખત પારદર્શિતા રહેતી નથી અને વિઝા શા માટે રિજેક્ટ કરવામાં આવ્યા તેનું કારણ મળતું નથી. અમેરિકામાં વિઝા રિફ્યુજલનો રેટ વધ્યો હોવા છતાં કુલ વિઝાની સંખ્યા ઘટી નથી અને કોવિડ અગાઉના સમયગાળા જેટલી જ થઈ ગઈ છે. સૌથી પહેલા તો F-1 વિઝા શું છે તે જાણી લઈએ. એફ-1 વિઝા મારફત વિદેશી વિદ્યાર્થીઓ સ્ટુડન્ટ એન્ડ એક્સ્ચેન્જ વિઝિટર પ્રોગ્રામ હેઠળ અમેરિકામાં ચોક્કસ સમયગાળા માટે ટેમ્પરરી રીતે રહી શકે છે. આ એક નોન-ઈમિગ્રન્ટ વિઝા છે અને અમેરિકન ઈન્સ્ટિટ્યૂટમાં ભણવા માગતા સ્ટુડન્ટ્સમાં તે બહુ લોકપ્રિય છે. કોઈ પણ એક્રેડિટેડ અમેરિકન ઈન્સ્ટિટ્યૂટ તેમની અરજી સ્વીકારે ત્યાર પછી જ તેઓ એફ-1 વિઝા માટે અરજી કરી શકે છે. વર્ષ 2022ની વાત કરવામાં આવે તો આફ્રિકન સ્ટુડન્ટ્સની 54 ટકા અરજીઓ નકારી કાઢવામાં આવી હતી જ્યારે યુરોપિયન સ્ટુડન્ટની માત્ર 9 ટકા અરજીઓ રિજેક્ટ કરવામાં આવી હતી. આફ્રિકાના સ્ટુડન્ટનો દેખાવ એશિયન સ્ટુડન્ટ્સ કરતા સારો છે છતાં તેમની 36 ટકા અરજીઓ રિજેક્ટ થઈ હતી. એટલે કે યુરોપિયન વિદ્યાર્થીઓની એફ-1 વિઝા અરજી સ્વીકારવામાં આવે તેવા ચાન્સ સૌથી વધુ છે અને આફ્રિકન સ્ટુડન્ટ માટે ચાન્સ સૌથી ઓછો છે. ભારતીયો સહિતના એશિયન વિદ્યાર્થીઓ તેની વચ્ચે આવે છે. કોઈ પણ વિદ્યાર્થીએ એફ-1 વિઝા જોઈતા હોય તો તેના માટે ઈન્સ્ટિટ્યૂટનું સર્ટિફિકેશન, ફુલ-ટાઈમ એનરોલમેન્ટ, ઈંગ્લિશ લેંગ્વેજ પ્રોફિસિયન્સી, પૂરતા પ્રમાણમાં ફંડિંગ, વેલિડ પાસપોર્ટ, તથા હોમ કન્ટ્રીના રેસિડન્સ પૂરાવાની જરૂર પડે છે.