કેનેડામાં MBA માટેનો ભારતીયોનો રસ ઘટ્યો, 2023માં આંકડો પાંચ વર્ષના તળીયે પહોંચ્યો

વર્ષ 2023માં ફક્ત ભારત અને કેનેડા વચ્ચેના રાજદ્વારી સંબંધોમાં જ ઓટ જોવા નથી મળી પરંતુ આ નોર્થ અમેરિકન દેશમાં ગ્રેજ્યુએટ મેનેજમેન્ટ એજ્યુકેશન (GME) માટે સૌથી ઓછી સંખ્યામાં ઉમેદવારો નોંધાયા છે. જે પાંચ વર્ષમાં સૌથી નીચો આંકડો છે. ઈન્ટરનેશનલ એમબીએ ડિગ્રી ઈચ્છતા ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ માટે કેનેડા ચોથો પસંદગીનો દેશ છે. નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે ભારતીયો હવે કેનેડામાં એક્સચેન્જ પ્રોગ્રામથી પણ દૂર ભાગે છે.

કેનેડામાં નોકરીની તકોની અછત અને ત્યાંની આર્થિક સ્થિતિના કારણે આવું બની રહ્યું છે. જોકે, IIM ઈન્દોરના ડાયરેક્ટર પ્રોફેસર હિમાંશુ રાયે જણાવ્યું છે કે શા માટે ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ MBA કરવા કેનેડા જવાનું ઓછું પસંદ કરી રહ્યા છે તે અંગે કોઈ પણ ચોક્કસ કારણ આપવું ઉતાવળીયું ગણાશે.જોકે, આની શરૂઆત 2020થી થઈ હતી. કોવિડ વર્ષમાં 14થી 11 ટકા સુધીનો ઘટાડો નોંધાયો હતો. ત્યારબાદ તેમાં કોઈ રિકવરી જોવા મળી નથી અને 2023માં તેમાં 10થી છ ટકા સુધીનો ઘટાડો નોંધાયો હતો. તેનાથી વિપરીત અમારા સહયોગી ટાઈમ્સ ઓફ ઈન્ડિયા પાસે આવેલા ગ્રેજ્યુએટ મેનેજમેન્ટ એડમિશન કાઉન્સિલ (GMAC)ના 'પ્રોસ્પેક્ટિવ સ્ટુડન્ટ્સ સર્વે 2024 રિપોર્ટ' મુજબ યુએસ, મધ્ય અને દક્ષિણ એશિયા, પશ્ચિમ યુરોપ, પૂર્વ અને દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયા અને ઓસ્ટ્રેલિયા જેવા દેશો પણ કોવિડ દરમિયાન પ્રભાવિત થયા હતા, પરંતુ હાલમાં ત્યાં રિકવરી જોવા મળી રહી છે.

ક્યુએસ ગ્લોબલ એમબીએ રેન્કિંગ્સ 2024 મુજબ કેનેડામાંથી છ બિઝનેસ સ્કૂલ છે જે ટોચના 100માં સ્થાન ધરાવે છે અને ફાઈનાન્સિયલ ટાઈમ્સ બિઝનેસ સ્કૂલ રેન્કિંગ (એમબીએ 2024)માં ચાર બિઝનેસ સ્કૂલ સામેલ છે.એક અભ્યાસ મુજબ 2019ની સરખામણીમાં કેનેડામાં અભ્યાસ કરવા માટે ઉમેદવારોની પસંદગીમાં આઠ-ટકા પોઈન્ટનો ઘટાડો થયો છે અને ભારતીય ઉમેદવારોની મધ્ય અને દક્ષિણ એશિયામાં અભ્યાસ કરવાની પસંદગીમાં આઠ પોઈન્ટનો વધારો થયો છે. રિપોર્ટમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે, આ સર્વે સમગ્ર કેલેન્ડર વર્ષ 2023 દરમિયાન કરવામાં આવ્યો હતો, તેથી સંભવ છે કે ભારત અને કેનેડા વચ્ચેના રાજદ્વારી સંબંધોમાં તણાવના કારણે આ ઘટાડો હોઈ શકે છે, પરંતુ તે દર વર્ષેથી રહેલો ઘટાડો 2019થી લાંબા સમય સુધી ઘટાડાનો એક ભાગ છે.

iSchoolConnectના સ્થાપક અને CMO વૈભવ ગુપ્તાએ જણાવ્યું છે કે, કેનેડામાં MBA ઈચ્છુકોની રુચિ ઘટતી જાય છે. તાજેતરના રાજદ્વારી તણાવ, એકોમોડેશનની ઊંચી કિંમત, અસ્થિર જોબ માર્કેટ સાથેની આર્થિક ઉથલપાથલ અને આંતરરાષ્ટ્રીય વિદ્યાર્થીઓ પર પ્રોવિન્સ વાઈસ કેપિંગ "ખરાબ પરિબળો બની રહ્યા છે." કેનેડામાં જીવન નિર્વાહ ખર્ચમાં વધારો થયો છે અને આર્થિક સ્થિતિ સારી નથી. આ ઉપરાંત નોકરીની તકો પણ ઘટી છે. આ રિપોર્ટમાં એક અન્ય બાબત પણ સામે આવી છે કે વિદ્યાર્થીઓમાં ઘરની નજીક અભ્યાસ કરવામાં રસ વધતો જાય છે.

તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતના વિદ્યાર્થીઓ હવે દેશમાં અને પ્રદેશની અંદર અભ્યાસ કરવામાં વધુ રસ ધરાવે છે. લગભગ એક તૃતીયાંશ લોકો ઘરથી નજીક રહેવાનું પસંદ કરી રહ્યા છે. એટલે કે ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ ભારતની નજીક રહેલા દેશોમાં અભ્યાસ કરવા માટે વધુ રસ દાખવી રહ્યા છે. તેથી મધ્ય અને દક્ષિણ એશિયામાં આંતરરાષ્ટ્રીય GMEને અનુસરતા ભારતીયોની સંખ્યા 2019માં 18%થી વધીને 2023 માં 26% થઈ ગઈ છે અને કોવિડ દરમિયાન પણ કોઈ ઘટાડો થયો નથી. જોકે, વૈશ્વિક સ્તરે હજી પણ અમેરિકા સૌથી પ્રથમ પસંદ છે. 38 ટકા ભારતીય ઉમેદવારોએ અમેરિકાની પસંદગી કરી હતી.

જ્યારે મધ્ય અને દક્ષિણ એશિયા 26% સાથે બીજા સ્થાને અને પશ્ચિમ યુરોપ 24% ભારતીય ઉમેદવારો સાથે ત્રીજા ક્રમે છે.